Cabin Fever

အခုဆိုရင် COVID 19 ကြောင့် တစ်ကမ္ဘာလုံးနီးပါး Stay home နဲ့ lockdown ဖြစ်သွားတဲ့အခါမျိုးမှာ Cabin Fever ရဲ့လက္ခာဏာမျိုးတွေက အနည်းနဲ့အများကြုံတွေ့လာတတ်ကြရပါတယ်။ 

အဲ့ဒါကြောင့် Stay home ဖြစ်နေတဲ့သူတွေအတွက် Cabin Fever ဆိုတာဘာလဲ , ရောဂါလက္ခဏာတွေ , ဘယ်လိုကုစားရမလဲ အစရှိသည်တို့ကိုဖော်ပြပေးသွားမှာဖြစ်ပါတယ်။ 

Cabin Fever ဆိုတာဘာလဲ ?

“ cabin fever” ဟူသောအသုံးအနှုန်းသည်လူတစ်ဦး၏သူတို့အိမ်တွင် အချိန်ကြာမြင့်စွာနေရစဉ် ကြုံတွေ့ရနိုင်သောစိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာလက္ခဏာများကိုရည်ညွှန်းပါတယ်။ ထိုလက္ခဏာများတွင် စိတ်မငြိမ်မသက်ဖြစ်ခြင်း၊ စိတ်တိုခြင်းနှင့်အထီးကျန်ခြင်းတို့ပါ၀င်နိုင်ပါသည်။ 

ဘယ်အချက်တွေက Cabin Fever ခေါ် အိမ်တွင်းအဖျားကို အများဆုံးဖြစ်နေစေနိုင်လဲ ? 

လူသားများသည်လူမှုရေးသတ္တဝါများအဖြစ်ပြောင်းလဲလာပြီးတစ်ဦး နှင့်တစ်ဦး ပေါင်းသင်းဆက်ဆံကြသောအခါလူတို့သည်ပိုမိုကောင်းမွန်လာသည်ကိုခံစားရသည်။

COVID-19 ကပ်ရောဂါကာလအတွင်းလူများစွာသည်မိမိကိုယ်ကိုအထီးကျန်ဆန်စွာနေထိုင်ရန်နေရာကန့်သတ်ချက်များနှင့်လိုက်လျောညီထွေစွာနေနေကြသည်။  လူမှုရေးအရတက်ကြွသောလူနေမှုဘ ၀ မှအကန့်အသတ်နှင့်အထီးကျန်ဆန်သောဘ ၀ သို့ပြောင်းခြင်းသည်အိမ်တွင်းအဖျားကိုတွန်းလှန်ရန်လုံလောက်သည်။

အခန်းတွင်းအဖျားကိုဖြစ်စေနိုင်သောသို့မဟုတ်အထောက်အကူဖြစ်စေနိုင်သောအချက်အချို့ပါဝင်သည်။

• သူငယ်ချင်းများ , မိသားစုနှင့်ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာတွေ့ဆုံဆက်ဆံခွင့်မရခြင်း
• လူတစ်ဦးသည်ပျော်စရာကောင်းသောသို့မဟုတ်အဓိပ္ပာယ်ရှိသောတွေ့ရှိသောလှုပ်ရှားမှုများတွင်မပါ ၀ င်နိုင်ခြင်း
• အလုပ်မှ ထုပ်ခံရခြင်း
• အလုပ်အလွန်နည်းခြင်း (သို့) အလုပ်မရှိခြင်းကြောင့်စိတ်လှုပ်ရှားခြင်းနှင့်မောပန်းခြင်း
• ၀င်ငွေနည်းပါးလာခြင်း

ရောဂါလက္ခဏာများ 

Cabin fever သည်စိတ်ခံစားချက်များကိုလွှမ်းခြုံနိုင်သောစိတ်အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်သည်။ ကြုံတွေ့လာနိုင်ရသောအခြေအနေရပ်များမှာ -

• ပျင်းခြင်း
• စိတ်တိုခြင်း
• ဂနာမငြိမ်ဖြစ်ခြင်း
• စိတ်မရှည်ခြင်း
• စိုးရိမ်စိတ်
• လှုံ့ဆော်မှုမရှိခြင်း
• အထီးကျန်ခြင်း
• မျှော်လင့်ချက်မဲ့ခြင်း
• စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း

အိမ်တွင်းအဖျား ခေါ် Cabin Feverသည်စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာရောဂါတစ်မျိုးမဟုတ်သော်လည်း၎င်း၏စိတ်ခံစားမှု၊ရုပ်ပိုင်းနှင့်အပြုအမူဆိုင်ရာသက်ရောက်မှုများသည်အမှန်ဖြစ်သည်၊ ၎င်းသည်လူတစ် ဦး ၏ဘ ၀ အရည်အသွေးကိုသိသိသာသာထိခိုက်စေနိုင်သည်။  အကျိုးဆက်အနေဖြင့် အောက်ကအချက်များကို တွေ့ကြုံခံစားခါရနိုင်ပါသည်။ 

• နေ့စဉ် သို့မဟုတ် အပတ်စဉ်လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်ကိုမလိုက်နိုင်ဟုခံစားရခြင်း
• အိပ်ပျော်ရန်ခက်ခဲခြင်း
• အရမ်းအိပ်ခြင်း
• အာရုံစူးစိုက်ရန်ခက်ခဲခြင်း
• သန့်ရှင်းရေးအတွက်အပြောင်းအလဲများ
• စားသောက်မှုပုံစံပြောင်းလဲခြင်း
• အရက်အလွန်အကျွံသောက်ခြင်း
• စသည်တို့ကိုတွေ့ကြုံလာတတ်ကြရပါတယ်။ 

ဘယ်လိုကုစားမလဲ ?

1. လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်များကိုတိုးတက်အောင်လုပ်ပါ၊ ၎င်းတို့ကိုမှီဝဲပါ။ တိုးတက်လာခြင်းနှင့်လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်အတိုင်းပြုလုပ်ခြင်းသည်လူများအားသူတို့၏အခြေအနေကိုထိန်းချုပ်နိုင်စွမ်းရှိသည်။  ဤထိန်းချုပ်မှုသည်မျှော်လင့်ချက်မဲ့ခြင်းနှင့်စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းတို့ကိုကာကွယ်နိုင်သည်။

2. ကောင်းမွန်သောအလုပ်နှင့်ဘဝဟန်ချက်ကိုရှာပါ။ အိမ်မှပထမဆုံးအကြိမ်အလုပ်လုပ်သောသူများသည်ကောင်းမွန်သောအလုပ်နှင့်ဘဝဟန်ချက်ကိုရှာဖွေရာတွင်အခက်အခဲရှိနိုင်သည်။  ကုန်ထုတ်စွမ်းအားကပျင်းတာကိုကာကွယ်ဖို့ကူညီနိုင်ပေမဲ့အရမ်းအလုပ်ကြိုးစားတာဟာပင်ပန်းမှုကိုဖြစ်စေနိုင်တယ်။  လူတွေဟာသူတို့ပျော်စရာကောင်းတယ်လို့ထင်တဲ့အပန်းဖြေစရာမဟုတ်တဲ့အလုပ်တွေအတွက်အချိန်သီးသန့်ထားသင့်တယ်။

3. ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သောအစားအစာကိုလိုက်နာပါ၊ ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သောအစာသည်စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာသာမကရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာကျန်းမာရေးအတွက်ပါအရေးကြီးသည်။  အစာစားရန်အချိန်သတ်မှတ်ခြင်းသည်လူတစ်ဦး အားနေ့စဉ်လုပ်ရိုးလုပ်စဉ်ကိုကူညီနိုင်သည်။

4. ကိုယ်ကာယလေ့ကျင့်ခန်းအမြဲလုပ်ပါ၊ လူများသည်သူတို့၏အိမ် (သို့) ဥယျာဉ်တွင်သူတို့လုပ်နိုင်သောလေ့ကျင့်ခန်းပုံမှန်ပြုလုပ်ရန်ရည်ရွယ်သင့်သည်။  ပုံမှန်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ခြင်းသည်ခန္ဓာကိုယ်ကြံ့ခိုင်စေပြီးစိတ်ခံစားချက်ကိုကောင်းမွန်စေသည်။

5. သဘာဝ၌အချိန်ဖြုန်းပါ၊ သဘာဝ၌အချိန်ဖြုန်းခြင်းသည်စိတ်ဖိစီးမှုနှင့်စိုးရိမ်ပူပန်မှုကိုလျော့ကျစေပြီး၎င်းသည်လူတစ် ဦး ၏စိတ်ကိုမြှင့်တင်နိုင်သည်။  ဥယျာဉ်တစ်ခုသို့ ၀ င်ခွင့်မရှိသောသူများသည်သဘာဝကိုတန်ဖိုးထားရန်နည်းလမ်းများကိုရှာဖွေနိုင်သည်။  အချို့ဥပမာများပါဝင်သည်:

အိမ်စိုက်ပင်များကိုဂရုစိုက်သည်

ပြတင်းပေါက်သို့မဟုတ်လသာဆောင်မှနေထွက်ချိန်သို့မဟုတ်နေဝင်ချိန်ကိုကြည့်ပါ

ငှက်များနှင့်အခြားတောရိုင်းတိရိစ္ဆာန်များကိုနားထောင်သည်

အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်နှင့်အတူကစားခြင်းသို့မဟုတ်အပန်းဖြေခြင်း

6. မှန်ကန်သောအိပ်စက်ချိန်ကိုရယူပါ။ လူများသည်အိပ်ရာဝင်ရန်သင့်တော်သောအချိန်များတွင်နိုးရန်ကြိုးစားသင့်သည်။  လူတစ် ဦး ၏လိုအပ်သောအိပ်ချိန်ပမာဏသည်လူတစ် ဦး နှင့်တစ် ဦး ကွဲပြားလိမ့်မည်။  လူတွေဟာလန်းဆန်းတဲ့ခံစားမှုနဲ့နိုးထဖို့တစ်နေ့တာလုံးအိပ်စက်ဖို့ကိုရည်ရွယ်သင့်တယ်။

7. အခြားသူများနှင့်လုံးဝနီးနီးကပ်ကပ်ဆက်သွယ်ပါ၊ လူတို့သည်လူချင်းမတွေ့ဆုံနိုင်ပေမဲ့ဖုန်းခေါ်ဆိုခြင်း၊ ဗွီဒီယိုခေါ်ဆိုခြင်းနှင့်ဆိုရှယ်မီဒီယာများမှတစ်ဆင့်ဆက်သွယ်နိုင်ပါသေးသည်။  သူငယ်ချင်းများ၊ မိသားစုများနှင့်ဤနည်းဖြင့်ဆက်သွယ်ခြင်းသည်အထီးကျန်ခြင်းနှင့်အထီးကျန်ခြင်းခံစားချက်များကိုကာကွယ်ပေးလိမ့်မည်။

8. သတင်းလေ့လာမှုကိုထိန်းချုပ်ပါ၊ သတင်းများကိုအချိန်နှင့်တပြေးညီရယူခြင်းသည် COVID-19 အခြေအနေကိုစောင့်ကြည့်ရာတွင်အထောက်အကူဖြစ်စေသည်။  သို့သော်သတင်းကိုမကြာခဏမကြာခဏကြည့်ခြင်းသည်စိုးရိမ်သောကနှင့်စိတ်ဓာတ်ကျမှုကိုဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။

9. အပြုသဘောဆောင်တဲ့အရာတွေကိုအာရုံစိုက်ဖို့ကြိုးစားပါ၊ အပြုသဘောဆောင်တဲ့အရာတွေကိုအာရုံစိုက်တဲ့နည်းလမ်းတစ်ခုကခံစားချက်တစ်ခုကိုအမှတ်ပေးပြီးနေ့တိုင်းကျေးဇူးတင်ကြောင်းဖော်ပြဖို့ပါ။  လူတွေဟာသူတို့ကျေးဇူးတင်တဲ့အရာတွေအတွက်ရေးထားတဲ့မှတ်တမ်းတစ်ခုကိုသိမ်းထားချင်ကြလိမ့်မယ်။  ဤအရာအချို့၏ဥပမာများပါဝင်နိုင်သည်။

မိသားစုနဲ့အချိန်ပိုပိုပေးနိုင်တယ်

တီထွင်ဖန်တီးနိုင်စွမ်း (သို့) တီထွင်ရန်အချိန်ပိုရှိခြင်း

ဝါသနာအသစ်တစ်ခုကိုသင်ယူဖို့ (သို့) ရှိပြီးသား project တစ်ခုကိုပြီးအောင်လုပ်ပါ

10. ကိုယ့်ကိုကိုယ်လွယ်လွယ်ကူကူသွားပါ၊ လူတစ် ဦး သည်လူနေမှုပုံစံအသစ်နှင့်လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင်အချိန်ယူနိုင်ပါသည်။  လူတွေဟာသူတို့တတ်နိုင်သမျှမဖြေရှင်းနိုင်ဘူးလို့ခံစားရပြီး သူတို့ကိုယ်သူတို့ခက်ခက်ခဲခဲမနေသင့်ဘူး။  အဲဒီအစားသူတို့ကစိတ်အပန်းဖြေပြီးအောင်မြင်စွာလုပ်နိုင်ခဲ့တဲ့အရာတွေကိုအာရုံစိုက်သင့်တယ်။

အပေါ်မှာဖော်ပြပေးခဲ့တာတွေကတော့ Cabin Fever ဆိုတာဘာလဲ , ဘာကြောင့်ဖြစ်လာနိုင်တာလဲ , ဘယ်လိုမျိုးကုစားလို့ရနိုင်မလဲ အစရှိသည်များကို စုံလင်စွာဖော်ပြပေးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ မိမိအနေနဲ့လည်း ဖတ်ပြီး ဘယ်အချက်တွေနဲ့ကိုက်ညီနေလဲဆိုတာ ဝေဖန်ဆန်းစစ်သင့်ပြီး မိမိဘဝအတွက်ပိုကောင်းတဲ့အရာတွေကို အချိန်ပေးပြီးစိတ်အေးအေးနဲ့ကောင်းမွန်စွာလုပ်ဆောင်နိုင်ပါစေလို့ ဆုတောင်းအကြံပြုပေးလိုက်ရပါတယ်။

- BB