𝗗𝗲𝗲𝗽 𝗢𝗰𝗲𝗮𝗻 𝗖𝘂𝗿𝗿𝗲𝗻𝘁

 

𝗗𝗲𝗲𝗽 𝗢𝗰𝗲𝗮𝗻 𝗖𝘂𝗿𝗿𝗲𝗻𝘁

ကျွန်တော်တို့ One Piece လို Anime ကြည့်ဘူးရင်၊ ကမ္ဘာ့သမုဒ္ဒရာကြီးတွေမှာ ရေစီးကြောင်းတွေဟာ ​ရေမျက်နှာပြင်ပေါ်မှာသာမက၊ ရေနက်ပိုင်း ရေစီးကြောင်းတွေရှိတယ်ဆိုတာ သိနိုင်တယ်ဗျ။ အဲ့လိုသမုဒ္ဒရာ ရေစီးကြောင်းတွေကို စတင်တွေ့ရှိတဲ့ပုဂိုလ်က အမေရိကန် လွတ်လပ်ရေးဖခင်တဦးဖြစ်တဲ့ Benjamin Franklin ဖြစ်ပါတယ်။ သူ Gulf Stream ခေါ်ကာရေဘီယံနှင့် ဘာမြူဒါဒေသတဝိုက်က သမုဒ္ဒရာရေနွေးစီးကြောင်းကို စတင်မှတ်တမ်းတင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

သမုဒ္ဒရာရေမျက်နှာပြင်ဟာ ကမ္ဘာကြီးရဲ့ 70% ကိုဖုံးလွမ်းထားပါတယ်၊ အဲ့ဒါကြောင့် နေရောင်ခြည်ကို အများဆုံးခံယူရရှိတယ်။ ဒီအချက်ကြောင့် ရေငွေ့ပြန်ခြင်းကိုဖြစ်ပေါ်စေပြီး သမုဒ္ဒရာဟာ ဆားငံဓာတ်တိုးလာသလို၊ ပူနွေးလာပါတယ်။ Deep Ocean Current တွေဟာ မျက်နှာပြင် အပေါ်ကတိုက်ခတ်တဲ့လေနဲ့ ကုန်းမြေအနေအထားများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိပေမဲ့၊ အဓိက တွန်းအားပေးတဲ့အရာက ဆားငန်ဓာတ်နဲ့ ရေပူ/ရေအေး ကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။

၁။ ရေပူ နဲ့ ရေအေး မှာ ရေအေးက သာမိုဒိုင်းနမစ်ဥပဒေသအရ ယင်း entropy အတွင်းရှိ အမှုန်မ​ျားလှုပ်ရှားမူ နှေးကွေးသွားတော့ကြောင့် သိပ်သည်းဆ ပိုများပါတယ်။ အဲ့တာကြောင့် ရေပူရေအေး ရောစပ်ရင်၊ ရေအေးက အောက်ကို ထိုးဆင်းပါတယ်။ အဲ့တာကို Thermohaline Circulation လို့ခေါ်ပါတယ်။

၂၊ ဆားဓာတ် များရင်လဲ သိပ်သည်းဆတိုးစေ တဲ့အတွက် Thermohaline Circulation ဖြစ်စဉ်ကို အရှိန်မြင့်တင်ပေးပါတယ်။

၎င်းအချက်တွေကြောင့် သမုဒ္ဒရာကြီးတွေမှာ ရေပေါ် ရေနွေးစီးကြောင်းနှင့် ရေအောက် ရေအေးစီးကြောင်းဆိုပြီး နှစ်မျိုးဖြစ်ပေါ်နေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

အဲ့လိုလို ရေပေါ်ရေအောက် လည်ပတ်နေတဲ့ သမုဒ္ဒရာရေစီးကြောင်းရဲ့ လမ်းကြောင်းကို Atlantic Meridional Overturn Circulation (AMOC) လို့ခေါ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ သုမုဒ္ဒရာများ၏ Pump ကဲ့သို့လုပ်ဆောင်ပေးတာကြောင့် နှလုံးဟု တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြတာလည်းဖြစ်ပါတယ်။

သူ့ရဲ့အကျိုးသက်ရောက်မူက လတ္တီကျူတည်နေရာ မတိမ်းမယိမ်း ဖြစ်တဲ့ ကနေဒါနိုင်ငံမှာ တစ်နှစ်ပါတ်လုံး ရေခဲနေပေမဲ့၊ အင်္ဂလန်ကျွန်းတို့၊ ဟော်လန်တို့၊ ဂျာမနီတို့မှာ နွေဦး ရေခဲအရေပျော်ချိန် ရှိတဲ့အတွက် လူနေထိုင်ဖို့ သင့်လျော်တဲ့ ရာသီဥတုကိုဖြစ်ပေါ်စေတာတွေ့ရပါတယ်။

AMOC မရှိရင်၊ ဥရောပတိုက် သာမက တကမ္ဘာလုံး မှာ ကြီးမားတဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမူ ဆိုးကျိုးကိုခံစားရပါမယ်။ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမူဟာ၊ အာတိတ် ဒေသနှင့် ဂရင်းလန်အရပ်ရှိ ရေခဲတောင်များကို အရည်ပျော်စေတာတွေ့ရတယ်။ ဒီနေရာမှာ သတိချက်ရမှာက ၎င်းရေခဲ Glacier များဟာ ရေချိုများဖြစ်ပါတယ်။ AMOC ဖြစ်ပေါ်ရာ ဒေသတွင် ရေချိုပမာဏ များလာပါက ရေအေးသည် ရေပူအောက်သို့ ထိုးဆင်းသော ဖြစ်စဉ်ဖြစ်ပွားမူကို နှေးကွေးစေလာပါမယ်။

နှေးကွေးသော နှလုံးကြောင့် သမုဒ္ဒရာရေစီးကြောင်းများ နှေးကွေးလာမယ်၊ ၎င်းကြောင့် ရေနွေးရေအေး ဖလှယ်မူဖြစ်ပေါ်ရာ AMOC အရပ်သို့ ရေစီးဆင်းမူ ကိုလည်း နှေးကွေးစေရာမှ ရပ်တန့်သွားစေနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် တိုးတက်ပြီး ကမ္ဘာ့နိုင်ငံကြီးများက ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမူကို ကျယ်ကျယ်လောင်လောင် အသံထွက်နေကြတာဖြစ်ပါတယ်။

ဆရာနာကျင်နင်ဂျာ

အချိန်ရှိရင်အောက်က link လေးတွေနှိပ််ပေးသွားကြပါ။

1.https://ouo.io/PJOEIUY

2. https://ouo.io/xIpFzhI

3. https://ouo.io/05Vm6v